Bu hikayenin ORİJİNAL VERSİYONU Quanta Dergisi’nde yayınlandı.
Buzdolabınızın kapısına yapıştırılan tchotchkes gibi şimdiye kadar etkileşimde bulunduğunuz TÜM MIKNATISLAR aynı nedenden dolayı manyetiktir. Peki ya bir maddeyi manyetik hale getirmenin başka, daha tuhaf bir yolu olsaydı?
1966’da Japon fizikçi Yosuke Nagaoka, varsayımsal bir malzeme içindeki elektronların görünüşte doğal olmayan dansı tarafından üretilen bir tür manyetizma tasarladı. Şimdi ise fizikçilerden oluşan bir ekip, Nagaoka’nın tahminlerinin yalnızca altı atom kalınlığındaki mühendislik ürünü bir malzemede geçerli olan bir versiyonunu tespit etti.
Yakın zamanda Nature dergisinde yayınlanan keşif, geleneksel mıknatısların aksine, içindeki elektronların kinetik enerjilerini en aza indirgemesiyle bir malzemenin mıknatıslandığı Nagaoka ferromanyetizmasına yönelik elli yıllık avdaki en son ilerlemeyi işaret ediyor. Doktora adayıyken çalışmayı tamamlayan çalışmanın yazarlarından Livio Ciorciaro, “İşte bu yüzden bu tür bir araştırma yapıyorum: Daha önce bilmediğimiz şeyleri öğreniyorum, daha önce görmediğimiz şeyleri görüyorum” dedi. İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü Zürih Kuantum Elektroniği Enstitüsü’nde.
2020 yılında araştırmacılar, Nagaoka ferromanyetizmasını yalnızca üç elektron içeren küçük bir sistemde yarattı; bu fenomenin meydana gelebileceği mümkün olan en küçük sistemlerden biri. Yeni çalışmada, Ciorciaro ve meslektaşları bunu genişletilmiş bir sistemde gerçekleştirdiler; 2 nanometrelik ince tabakalardan oluşan, hareli kafes adı verilen desenli bir yapı.
Delft Teknoloji Üniversitesi’nde çalışmayı tamamlayan 2020 çalışmasının ortak yazarı Juan Pablo Dehollain, “Bu çalışma, nispeten yeni olan bu hareli kafeslerin gerçekten harika bir kullanımıdır” dedi. “Bu ferromanyetizmaya farklı bir açıdan bakıyor.”
Kaynak: Wired Magazine
